امروزه کمتر خانه‌ای پیدا می شود که در تزئین دکوراسیون داخلی آن حتی یک عدد گلیم دستبافت هم دیده نشود. گلیم یکی از صنایع دستی ایرانیان است که ریشه در عمق فرهنگ و هنر ایرانی دارد. از زمان های دور مردم برای تزئین منازل خود از گلیم استفاده می کردند. امروزه هم ایرانیان از این وسیله بیشتر از قبل استقبال می کنند، به طوری که در خیلی از قسمت های منزل مانند اتاق خواب و آشپزخانه ترجیح می دهند به جای فرش از گلیم استفاده کنند.
برای ساخت یک گلیم دستبافت ماه ها زمان نیاز است به همین دلیل قیمت آن نیز نسبت به گلیم ماشینی بیشتر است. در گذشته خیلی از گلیم ها طرح ذهنی بافت داشتند. یعنی زن روستایی نقشه فرش را از ذهن خود خلق می کرد و طبق الگوی از قبل تعیین شده‌ای نبود. به همین علت اگر شما یک گلیم قدیمی کهنه را پیدا کنید ارزش بیشتری نسبت به گلیم های دستباف جدید دارد زیرا گلیم جدید از روی نقشه بافته می شود.
گلیم چیست؟
نوعی زیرانداز است که از پشم حیوانات تهیه می شود. گلیم هم همانند فرش دارای تار و پود است و بافت آن شباهت زیادی به فرش دارد با این تفاوت که نسبت به فرش دارای پرزهای کوتاه تری است. در واقع می توان گفت در گذشته به جای فرش از گلیم استفاده می شد نام دیگر گلیم جاجیم است.
انواع گلیم:
- گلیم دستبافت: در اصل گلیم به وسیله دست زنان روستایی روی دار بافته می شود. بافتن یک گلیم بسته به اندازه آن چیزی بین یک تا چند ماه به طول می انجامد. به همین دلیل قیمت بالاتری نسبت به گلیم ماشینی دارند.
- گلیم ماشینی: امروزه با ماشینی شدن زندگی کم کم زنان روستایی جای خود را به ماشین های بافندگی داده‌اند. این گلیم ها نسبت به گلیم های دستباف با سرعت بیشتری بافته می شوند بسته به اندازه گلیم چیزی در حدود یک تا چند روز زمان می برد. به همین علت قیمت آن ها نیز بسیار ارزان است.
آشنایی بیشتر با مواد سازنده گلیم:
گلیم از مواد متفاوتی ساخته می شود، در گذشته از موادی مانند: ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و سایر حیوانات بافته می شود. هر چند که امروزه از الیاف های مصنوعی با رنگ های شیمیایی تهیه می شوند.
گلیم در چه مناطقی از ایران بافته می شود؟
- گلیم لری: بهترین گلیم های موجود در ایران مربوط به منطقه لرستان هستند که از رنگ‌های سیاه، سفید، آبی و سبز بافته می شوند. طرح این گلیم ها بیشتر به صورت اشکال هندسی و حیوانات است.
- گلیم بلوچ: مردم منطقه بلوچ همیشه علاقه زیادی به آب و طبیعت دارند، طرح گلیم این منطقه بیشتر به صورت راه راه با رنگ های تیره مانند قهوه‌ای، قرمز، آبی سیر و شتری بافته می شوند.
- گلیم ایل شاهسون: این گلیم های یک بافت معروف دارند که در زبان محلی به آن ورنی می گویند در سراسر نقاط ایران هم به آن سوماک گفته می شود. طرح این گلیم ها بیشتر اشکال هندسی شکسته است.
- گلیم هرسین: گلیم هایی که در نواحی کرد نشین ایران به خصوص شهر هرسین بافته می شوند، معمولا نقشه شلوغی دارند و جای خالی در آن ها کمتر دیده می شود. ترکیب رنگ های سرمه ای و سرخ آبی بیشتر از رنگ های دیگر در آن ها به چشم می خورد. معروف ترین گلیم مربوط به شهر کرمانشاه است که دارای طرح برجسته است که به آن تلیس گفته می شود.
- گلیم خمسه: این نوع از گلیم توسط پنج ایل در شهر شیراز بافته می شود. معمولا طرح آن ها زمینه ای با رنگ تیره با ستارگانی است که به صورت چند لوزی روی هم قرار گرفته است.
- گلیم افشار: این نوع از گلیم هم با زمینه تیره هستند که گل و ستارگان به صورت نزدیک به هم روی آن قرار دارند.
- گلیم سنه: گلیم های سنه معمولا ظرافت بافت بالایی دارند، سنه در گذشته به شهر سنندج امروزی گفته‌می شد. معمولا دارای یک ترنج در وسط و ترکیب رنگ های خیلی زیبا هستند.
- گلیم قشقایی: این نوع گلیم ها معمولا در استان فارس بافته می شوند اما به آن ها ترکی گفته می شود. از ویژگی های این گلیم ها استفاده از رنگ شاد و اشکال هندسی ماننده هشت ضلعی و ستاره هشت پر و طرح طاووس، بز و آهو هستند.
- گلیم ترکمنی: در گلیم های ترکمن تنوع زیاد رنگها به چشم می خورد در یک گلیم ترکمنی رنگ هایی مانند آبی، سبز، زرد و قرمز با سایه های روشن دیده می شود که به کار زیبایی چند برابری می دهد.
- گلیم زرند: این گلیم ها تقریبا شبیه گلیم شاهسون هستند زیرا افراد بافنده آن معمولا مقیم این منطقه هستند. اندازه این گلیم ها معمولا دراز و باریک است.
- گلیم مسند عنبران: این نوع گلیم به منطقه عنبران اردبیل تعلق دارد در وسط این گلیم ها کمتر ترنج به چشم می خود. اما در عوض طرح جفت گل با حاشیه، گل شاه عباسی، خارا و گل گرمایی در آن ها دیده می شود.
نکات مهمی که هنگام خرید گلیم دستبافت باید به آن ها توجه کنید:
- قیمت گلیم: قیمت نقش مهمی در انتخاب شما دارد پس قبل از هر کاری میزان بودجه برای خرید گلیم را مشخص کنید، زمانی که میزان بودجه مشخص شود خود به خود مدل هایی که در این محدوده قیمتی قرار ندارند از انتخاب شما حذف می شوند.
- نوع گلیم: همان طور که از قبل هم گفته شد، گلیم ها با توجه به نوع بافت به دو دسته گلیم ماشینی و دستبافت تقسیم می شوند. که شما با توجه به زیبایی و سلیقه هود می توانید یکی را انتخاب نمایید.
- نخ گلیم: به جنس نخی که گلیم از آن بافته می شود توجه کنید معمولا نخ های چینی فاقد کیفیت لازم هستند اما بر خلاف نخ چینی نخ های ایرانی و ترک از کیفیت بالایی برخوردارند. بهترین نوع نخ برای بافت گلیم نخ ترک است.
- گره و بافت: اگر می خواهید به کیفیت گره ها و نوع بافت گلیم پی ببرید بهتر است به پشت گلیم با دقت توجه کنید. نباید دارای گره های غیر عادی یا نخ های از زیر بافت در رفته باشد. هرگونه فاصله زیاد بین گره ها یعنی مشکل در بافت گلیم.
- ابعاد گلیم: قبل از خرید گلیم ابعاد مکانی که قرار است گلیم را در آن نقطه استفاده کنید داشته باشید. اگر ابعاد دقیق مکان استفاده را نداشته باشید. مطمئن باشید یا اندازه گلیمی که خریداری می کنید بزرگتر از نقطه مورد نظر و یا خیلی کوچکتر از آن مکان است.
- طرح و نقش: بعد از در نظر گرفتن تمام شرایط بالا حال نوبت به زیبایی گلیم می رسد. شما می توانید با توجه به سلیقه خود نوع طرح و رنگ گلیم مورد نظر را انتخاب کنید. اگر طرح گلیم خریداری شده با سلیقه شما سازگاری نداشته باشد تمامی فاکتورهای بالا بی ارزش هستند.
روش نگهداری از گلیم:
- همیشه برای شستشوی گلیم از آب سرد و مواد شوینده غیر شیمیایی استفاده کنید. آب گرم و مواد شیمیایی به نخ و رنگ رزی گلیم شما آسیب می زند.
- از قرار دادن گلیم جلوی نور مستقیم خورشید جلوگیری کنید. نور خورشید باعث پوسیده شدن تار و پود و از بین رفتن رنگ رزی گلیم می شود. اگر مجبور به این کار هستید مواقعی که خورشید روی گلیم است یک پارچه یا روفرشی روی آن قرار دهید.
- هرگز اجسام سنگین مانند کمد و مبل را روی گلیم قرار ندهید و اگر این کار را به اجبار انجام دادید زیر پایه ها زیر مبلی قرار دهید تا به گلیم شما آسیب وارد نشود.
- موقع جمع کردن گلیم آن را هرگز تا نزنید زیرا باعث آسیب رسیدن به تار و پود آن می شود همیشه گلیم را رول کرده و در جای خشک نگهداری کنید.
با توجه به نکاتی که گفته شد، می توانید گلیم دستبافت مورد نظر خود را خریداری نمایید. ما برای سهولت کار شما، لیستی از چند نمونه گلیم دستباف ارزان، باکیفیت و پرفروش موجود در بازار را جمع آوری کرده ایم. با کلیک روی هر تصویر یا زدن دکمه ی زیر هر آیتم، اطلاعات بیشتری از هر محصول را دریافت کنید.
۱ گلیم فرش دستباف دو متری سی پرشیا کد ۱۷۵۰۳۹
مشخصات
-
ابعاد۱۷۷ × ۱۲۰ سانتی‌متر
-
وزن تقریبی۶ کیلوگرم
-
سایز۲.۱۲ متر مربع
-
شکلمستطیل
-
محل بافتخراسان
-
نام طرحخشتی
-
رنگ زمینهقرمز لاکی
-
رنگ حاشیهکرم
-
نحوه رنگرزیشیمیایی
-
تراکم۳۰ رج
-
جنس پرزپشم
-
جنس نخ تارپشم
-
جنس نخ پودنخ پنبه
-
جنس نخ خابپشم
-
ارتفاع نخ خابحدود یک سانتی‌متر
۲ کلاژ گلیم و فرش دستبافت چهار متری مدل تکه دوزی کد ۵۳۸۶۵۶
مشخصات
-
ابعاد۲۴۰x166x1 سانتی‌متر
-
وزن تقریبی۸ کیلوگرم
-
سایز۴ متر مربع
-
نوع بافتدستبافت
-
شکلمستطیل
-
رنگ زمینهکرم
-
تعداد رنگ۲ عدد
۳ گلیم فرش دستباف سه متری سی پرشیا کد ۱۷۵۰۳۸
مشخصات
-
ابعاد۲۰۲ × ۱۳۵ سانتی‌متر
-
وزن تقریبی۷ کیلوگرم
-
سایز۲.۷۲ متر مربع
-
شکلمستطیل
-
محل بافتخراسان
-
نام طرحخشتی
-
رنگ زمینهقرمز لاکی
-
رنگ حاشیهلاکی
-
نحوه رنگرزیشیمیایی
-
تراکم۳۰ رج
-
جنس پرزپشم
-
جنس نخ تارپشم
-
جنس نخ پودنخ پنبه
-
جنس نخ خابپشم
-
ارتفاع نخ خابحدود یک سانتی‌متر
۴ کلاژ گلیم دستبافت یک و نیم متری فرش هریس کد ۱۰۱۶۳۲
مشخصات
-
ابعاد۱۲۵x120x1 سانتی‌متر
-
سایز۱.۵۰ متر مربع
-
نوع بافتدستبافت
-
رنگ زمینهالوان
-
سایر توضیحاتکلاژ متشکل از فرش های نایاب قزوین و عشایر آذربایجان است.
۵ گلیم فرش دستبافت کد ۱۱۰۴۴۹۹
مشخصات
-
ابعاد۲۱۵*۳۱۱ سانتی‌متر
-
وزن تقریبی۱۰kg کیلوگرم
-
سایز۶.۶m متر مربع
-
شکلمستطیل
-
محل بافتمشهد
-
رنگ زمینهقرمز لاکی
-
رنگ حاشیهلاکی
-
نحوه رنگرزیسنتی با استفاده از رنگ‌های طبیعی
-
تراکم۴۵ رج
-
جنس پرزپشم
-
جنس نخ تارپشم
-
جنس نخ پودپشم
-
جنس نخ خابپشم
-
ارتفاع نخ خاب۰.۷cm سانتی‌متر
۶ گلیم فرش دستباف دو متری سی پرشیا کد ۱۷۵۰۴۴
مشخصات
-
ابعاد۱۶۲ × ۱۲۵ سانتی‌متر
-
وزن تقریبی۶ کیلوگرم
-
سایز۲.۰۲ متر مربع
-
شکلمستطیل
-
محل بافتخراسان
-
نام طرحخشتی
-
رنگ زمینهقرمز لاکی
-
رنگ حاشیهلاکی
-
نحوه رنگرزیشیمیایی
-
تراکم۳۰ رج
-
جنس پرزپشم
-
جنس نخ تارپشم
-
جنس نخ پودنخ پنبه
-
جنس نخ خابپشم
-
ارتفاع نخ خابحدود یک سانتی‌متر
۷ گلیم فرش دستباف دو متری سی پرشیا کد ۱۷۵۰۳۲
مشخصات
-
ابعاد۱۸۵ × ۱۲۴ سانتی‌متر
-
وزن تقریبی۸ کیلوگرم
-
سایز۲.۲۹ متر مربع
-
شکلمستطیل
-
محل بافتخراسان
-
نام طرحخشتی
-
رنگ زمینهکرم
-
رنگ حاشیهلاکی
-
نحوه رنگرزیشیمیایی
-
تراکم۳۰ رج
-
جنس پرزپشم
-
جنس نخ تارپشم
-
جنس نخ پودنخ پنبه
-
جنس نخ خابپشم
-
ارتفاع نخ خابحدود یک سانتی‌متر
-
سایر توضیحاتطرح سیرجان
۸ کلاژ فرش و گلیم دستبافت سه متری فرش هریس کد ۱۰۱۴۵۱
مشخصات
-
ابعاد۱ × ۱۴۷ × ۲۰۰ سانتی‌متر
-
وزن تقریبی۶ کیلوگرم
-
سایز۲.۹۴ متر مربع
-
نوع بافتدستبافت
-
جنس نخ خابپشم
-
جنس نخ پودپشم
-
جنس نخ تارپشم
-
شکلمستطیل
-
رنگ زمینهالوان
-
سایر توضیحاتکلاژ متشکل از فرش های ساروق و فردوس و گلیم آذربایجان آنتیک به قدمت ۱۰۰ سال است.
۹ کلاژ گلیم دستبافت یک متری فرش هریس کد ۱۰۱۶۷۱
مشخصات
-
ابعاد۱۰۵x70x1 سانتی‌متر
-
سایز۰.۷۴ متر مربع
-
نوع بافتدستبافت
-
جنس نخ پودپشم
-
جنس نخ تارپشم
-
شکلمستطیل
-
رنگ زمینهالوان
-
سایر توضیحاتکلاژ متشکل از گلیم های دستبافت ۱۰۰ ساله بافت قزوین و عشایر آذربایجان است.
امیدواریم این مطلب اطلاعات کافی را برای خرید گلیم دستبافت در اختیار شما قرار دهد. سوالات خود را می توانید از طریق فرم ارسال دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.
در ادامه بیشتر بخوانید: راهنمای خرید گلیم فرش ماشینی
